اینجانب محمد هادی یعقوب نژاد فرزند غلامرضا در سال 1335 در خانواده ای روحانی متولد شدم و تحصیلات ابتدایی را در شهرستان بیرجند فراگرفتم و در سال 1351 در حوزه علمیه بیرجند دروس مقدمات را تحت نظر مرحوم آیت الله عارفی که از اوتاد بود خواندم. در سال 1353 به حوزه مشهد عزیمت و از محضر اساتید: ادیب نیشابوری، حجت خراسانی، واعظی، صالحی نیشابوری و ... بهره بردم و سال 1354 به قم آمدم و از محضر اساتیدی مانند آیت الله سید مهدی عبادی، آیت الله کرباسی، فاضل لنکرانی و ستوده، جوادی آملی (تفسیر) آیت الله حسن زاده(هیئت و نجوم و اسفار) بهره مند شدم و در دروس خارج آیات عظام وحید خراسانی، تبریزی و مکارم شیرازی شرکت جستم.
ب: زندگی اجتماعی:
از سال 1355 تبلیغ و ارشاد را آغاز نموده و در دوران انقلاب اسلامی در سنقر کلیائی دستگیر شدم و پس از انقلاب نیز همواره علاوه بر روستاها و شهرها در دانشگاههایی مثل دانشگاه شاهرود، بابل، همدان، ساری، کاشان، بیرجند و تهران در مراسم سخنرانی و خوابگاههای دانشجویی فعالیت نمودم.
در دوران دفاع مقدس چهار مرتبه (حدود چهار ماه) به جبهه اعزام شدم و در سال های 65 – 63 سرپرست بنیاد شهید بیرجند شدم و مسئولیت های دیگری مانند امام جمعه موقت، تدریس در دانشگاه بیرجند و ... بر عهده گرفتم و دو دوره نماینده طلاب بیرجند و نهبندان در مجمع نماینگان طلاب شدم (84 تا 88) و در سال 1371 مدیر اصطلاح نامه علوم اسلامی شدم و علاوه بر آن از سال 84 رئیس مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی شدم .
زندگی علمی پژوهشی:
در دانشگاههای بیرجند، شاهرود، تهران تدریس و با دانشکده علوم قرآنی همکاری داشته ام در حوزه های علمیه مشهد و قم در سطوح مختلف برنامه و به صورت آزاد تدریس داشته ام.
رشته تخصصی تفسیر و علوم قرآنی را گذراندم(75 – 1371) و پایان نامه سطح چهار را با عنوان( عترت و پاسداری از قرآن) دفاع کردم و هم زمان با زبان عربی و انگلیسی آشنا شدم.
در سال های ( 69 – 68) به فعالیت های پژوهشی خاص رو آوردم و با برخی اساتید غیر حوزوی آشنا شدم و دوره تخصصی نمایه سازی و اصطلاح نامه نگاری را در یک واحد در سی(17 جلسه) در محضر استاد دکتر عباس حرّی گذراندم. در سال 1371 مأمور طراحی و تهیه اصطلاح نامه( تزاروس) علوم اسلامی شدم. با بررسی و مطالعه مستمر و مشورت صاحب نظران «ساختار اصطلاح نامه علوم اسلامی » را در قالب یک طرح تهیه کردم و در سال 1372 هسته اصلی گروه تدوین اصطلاح نامه علوم اسلامی را تشکیل دادم. در سال 1375 کتاب «درآمدی بر مبانی اصطلاح نامه علوم اسلامی» و با فاصله اندکی اصطلاح نامه علوم قرآنی (یک جلد) و اصطلاح نامه فلسفه اسلامی(2 جلد) منتشر شد. پیش از آن در نمایه سازی مطبوعات و مجلات اسلامی و نمایه آثار شهید مطهری، حسن زاده و ... مشارکت و در مواقعی نظارت داشتم که در نتیجه تلاش گروهی، نرم افزار مطهر ، نجم، خطیب و ... ارائه گردیده است.
تاکنون اصطلاح نامه در حوزه های تخصصی علوم قرآنی، فلسفه اسلامی، اصول فقه، منطق، کلام اسلامی، اخلاق اسلامی(مجموعاً هشت مجلد) منتشر شده است. و اصطلاح نامه های علوم حدیث، راویان حدیث و اصلاح الگوی مصرف و اصطلاح نامه علوم قرآنی ویرایش دوم در حال نشر است و اصطلاح نامه فقه، حقوق و کلام جدید در حال تدوین می باشد که مدیریت و نظارت بر آنها را بر عهده دارم. گروههای مختلفی این فعالیت بزرگ و بی سابقه را انجام می دهند. اصطلاح نامه های علوم اسلامی مورد تشویق بسیاری از کارشناسان قرار گرفته و در سال 1379 از سوی یونسکو نیز تقدیر نامه ای دریافت کرده است. از سال 1384 رئیس مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی شده ام که با ادامه اصطلاح نامه ها فرهنگ نامه های علوم اسلامی به موازات اصطلاح نامه ها تدوین می شود که «فرهنگ نامه اصول فقه» در سال 1389 منتشر شد و در نمایشگاه کتاب مورد توجه و عنایت ویژه مقام معظم رهبری واقع گردید و کتاب برگزیده فصل بهار 89 نیز شده است.
نمایه منابع اصلی علوم اسلامی و ارائه آنها در قالب نرم افزار و کتابخانه دیجیتالی یکی دیگر از امور مربوط به مدیریت مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی است که مدیریت آن را بر عهده دارم... در کنار مدیریت اصطلاح نامه ها و مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی با مراکز دیگر مشابه همکاری و مشاوره دارم مانند تبیان، کنسرسیوم محتوای ملّی، گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشکده علوم تربیتی، و مراکزی که اقدام به تدوین اصطلاح نامه کرده اند. مانند: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران، وزارت دفاع (اصطلاح نامه دفاعی) مرکز فرهنگی انقلاب اسلامی(اصطلاح نامه پزشکی اسلامی) اصطلاح نامه هنر اسلامی و ....
در برخی نشست های ملی و جهانی شرکت کرده و گاه مقاله ام برای ارائه و قرائت برگزیده شده است. مانند: اجلاس پانزدهم تقریب، حکمت مطهر/ اجلاس جهانی wsis تونس 2005 / CTX دبی 2002/ نشست جهانی کتابداران و اطلاع رسانان مسلمان(کاملیس)
فعالیت های علمی پژوهشی:
1 – مقاله ها: نقد اصطلاح نامه اصفا روزنامه اطلاعات 1374 / معرفی اصطلاح نامه علوم اسلامی، مجموعه مقالات کاملیس 4 (کنگره کتاب داران و اطلاع رسانان مسلمان) 1374 – بین المللی سخنرانی و مقاله/ طرح اطلاع رسانی در علوم اسلامی، سیمنار کامپیوتر و علوم اسلامی 1375/ جواب نقد اصطلاح نامه علوم قرآنی، مجله آیینه پژوهشی 48، 1376/ مروری بر مبانی تزاروس علوم اسلامی، مجله خبرنامه نور 5، 1376 / نگاهی به فرایند پژوهش در فقه، مجمع جهانی تقریب مذاهب، 1381 مقاله و سخنرانی/ نقش آفرینی اصطلاح نامه علوم اسلامی در اطلاع رسانی ساختاری، آیینه پژوهش 75، 1381/ نگرشی بر ساختار علوم حدیث، ره آورد نور 23، 1383/ قرآن پژوهشی در پرتو اصطلاح نامه علوم قرآنی، فصلنامه پژوهشهای قرآنی، 1383/ حوزه علمیه و اجلاس wsis تونس 2005، هفته نامه افق 53، 1384/ گذری بر اصطلاح نامه معارف قرآن، مجله کتاب ماه 1182، 1386/ عوامل معماری اصطلاح نامه در حوزه علمیه قم، آینه پژوهش 113، 1387/ منابع اسلامی بایسته ها و پیچیدگی ها، آیینه پژوهش 117، 1388/ بازنمایی تربیت دینی در اندیشه شهید مطهری، همایش جهانی حکمت مطهر، خلاصه مقالات 1384/ نخستین فرهنگ نامه جامع نگر در اصول فقه، آینه پژوهش و چندین مقاله دیگر در مجلات منتشر شده است و مقالاتی نیز در دست اقدام و نشر می باشد.
2 – کتاب ها:
درآمدی بر مبانی اصطلاح نامه علوم اسلامی، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات، 1375/ اصطلاح نامه علوم قرآنی( یک جلد) / اصطلاح نامه اصول فقه (یک جلد)/ اصطلاح نامه منطق( یک جلد)/ اصطلاح نامه فلسفه اسلامی (دو جلد) / اصطلاح نامه کلام اسلامی(2 جلد)/ اصطلاح نامه اخلاق اسلامی( یک جلد) در بعضی تدوین کننده و ناظر و در همه اصطلاح نامه ها ناظر علمی بوده امد – انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی 1375 – 1376 – 1378 – 1381 ، 1382، 1386، 1387.
اصطلاح نامه اصلاح الگوی مصرف، علوم حدیث، راویان حدیث در حال چاپ
فرهنگ نامه اصول فقه، نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1388/ عضو شورای علمی و ناظر اثر.
منهج تدوین معجم المصطلحات العلوم الاسلامی، بوستان کتاب، 1386/
چند کتاب دیگر در حال نشر
چند نرم افزار به عنوان ناظر
دیگر فعالیت ها
ü برگزاری کارگاههای آموزشی مختلف
ü عضو شورای پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی 1383 - ادامه دارد
ü عضو کمیته امور مدارس شورای گسترش حوزه علمیه قم 1385 - ادامه دارد
ü از مؤسسین انجمن کتابخانه دیجیتالی اسلامی 1385
ü رئیس همایش ملی اصطلاح نامه/ و عضو هیئت علمی همایش مذکور 1386
ü نماینده دفتر در کنسرسیوم محتوای ملی 1388 - ادامه دارد
ü عضو شورای علمی معاونت فرهنگی تبلیغی دفتر 1388
ü اصطلاح نامه علوم اسلامی در بوته نقد، کتاب ماه/ 1386 / (جلد نقد اصطلاح نامه به عنوان پاسخ گو)
ü عضو شورای اصطلاح نامه های فارسی ایران، وزارت علوم 1388 - ادامه دارد
ü عضو و رئیس شورای سیاستگذاری مرکز اطلاعات 1384 - ادامه دارد
ü عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی 1381 - ادامه دارد
ü عضو کمیته ارتقای هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی 1388 - ادامه دارد
ü رئیس شورای پژوهشی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی 1384 - ادامه دارد
ü دبیر شورای علمی اصطلاح نامه علوم اسلامی 1375
ü سخنرانی در چندین نشست و همایش داخلی، ملی و جهانی
سفرهای علمی
Ø دبی GTX2003 شرکت و اداره غرفه حوزوی
Ø نشست علمی علمای اسلامی ترکیه 2005
Ø اجلاس کتابداران و اطلاع رسانان مسلمان(کاملیس 4)
Ø اجلاس WSIS تونس 2005 و ارائه اصطلاح نامه علوم اسلامی
فعالیت های مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی
الف: آثار منتشر شده:
اصطلاح نامه فلسفه دردوجلد
اصطلاح نامه علوم قرآنی دریکجلد
اصطلاح نامه اصول فقه دریکجلد
اصطلاح نامه منطق دریکجلد
اصطلاح نامه کلام اسلامی دردوجلد
اصطلاح نامه اخلاق اسلامی در یک جلد (ویرایش اول 1386 و دوم 1387)
- درآمدی بر مبانی اصطلاح نامه علوم اسلامی
– منهج تدوین معجم مصطلحات العلوم الاسلامیه
– پایگاه تخصصی اصول فقه بر اساس اصطلاح نامه علوم اسلامی (نرم افزار)
– فرهنگ نامه اصول فقه، بهار 1389
– اصطلاح نامه اصلاح الگوی مصرف، پائیز 1389
– نرم افزار تخصصی التمهید فی علوم القرآن
– انتشار الکترونیکی آثار دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم (کتابنما)
ب: آثار در حال نشر
- اصطلاح نامه علوم قرآنی ویرایش 2
- اصطلاح نامه علوم حدیث
- فرهنگ نامه علوم قرآنی
- مجموعه مقالات همایش ملی اصطلاح نامه
- اصطلاح نامه راویان حدیث
ج: نمایه سازی مبتنی بر اصطلاح نامه در حوزه های علوم اسلامی
د: تدوین فرهنگ نامه های مبتنی بر اصطلاح نامه در حوزه های علوم اسلامی
ه: تهیه کتابخانه دیجیتالی اصطلاح نامه محور
و: انجمن کتابخانه های دیجیتالی اسلامی
ز: طرح های در دست اقدام
- اصطلاح نامه فقه
- اصطلاح نامه حقوق
- اصطلاح نامه کلام جدید
- فرهنگ نامه کلام اسلامی و منطق
- موضوع نگاری و نمایه منابع هسته علوم اسلامی
- ترجمه اصطلاح نامه ها به عربی و انگلیسی
- کلان پروژه اصطلاح نامه تحت وب
ح: برنامه های آینده
- تدوین اصطلاح نامه های عرفان ، فلسفه های مضاف علوم اسلامی مانند : فلسفه فقه ، فلسفه اخلاق و .... تعلیم و تربیت ، تاریخ اسلام ، ادبیات عرب ، معارف حدیث ، اصطلاح نامه جامع علوم اسلامی و...؛
- تدوین هستی شناسی اصطلاح نامه علوم اسلامی ؛
- ویرایش اصطلاح نامه های انتشار یافته ؛
- تدوین فرهنگ نامه جامع علوم اسلامی ؛
- ترجمه اصطلاح نامه ها به زبان های زنده دنیا ؛
- ترجمه فرهنگ نامه ها به زبان های زنده دنیا ؛
- ایجاد پایگاه های تخصصی علوم اسلامی بر اساس اصطلاح نامه علوم اسلامی؛
نمایه سازی فقه ، کلام ، فلسفه ، منطق ، اخلاق ، علوم حدیث و ...؛
- فهرست نویسی دیجیتالی منابع اسلامی
- سازماندهی موضوعی منابع دیجیتالی بر اساس اصطلاح نامه علوم اسلامی تحت وب و ارائه مکتوب و نرم افزاری
ی: اقدامات دیگر
- دریافت لوح تقدیر کمیسیون ملی یونسکو – برای تدوین اصطلاح نامه های علوم اسلامی
- راه اندازی ویکی اصطلاح نامه علوم اسلامی – اصول فقه و ...
- ارائه دانش نامه اصول از طریق افزونه بابیلون
- دریافت جایزه کتاب فصل 1389
- عضویت در کنسرسیوم محتوای ملی به نمایندگی از دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
- عضویت در کمیته ملی سازماندهی اطلاعات و دانش و کمیته علمی اصطلاح نامه های ایران